سرمایه گذاری رشد | نکات کلیدی که باید برای این نوع سرمایه‌گذاری بدانید

تعریف سرمایه گذاری رشد

سرمایه گذاری رشد برای بسیاری از سرمایه‌گذاران بسیار جذاب است زیرا خرید سهام در شرکت‌های نوظهور در صورت موفقیت شرکت‌ها می‌تواند بازده چشمگیری داشته باشد. با این حال، چنین شرکت‌هایی تا بحال در بوته آزمایش قرار نگرفته‌اند، بنابراین اغلب ریسک نسبتاً بالایی دارند.

مبدع این نوع سرمایه گذاری کیست

 یکی از نام‌های قابل توجه در میان سرمایه گذاران مبتنی بر رشد، توماس روو پرایس جونیور(Thomas Rowe Price, Jr) است که به عنوان پدر سرمایه گذاری رشد شناخته می‌شود. در سال 1950، پرایس صندوق سرمایه گذاری رشد T. Rowe Price Growth Stock Fund را تأسیس کرد. که به اولین صندوق مشترکی بدل شد که با شرکت مشاوره وی یعنی T. Rowe Price Associates همکاری کرد. این صندوق پرچمدار تمامیِ صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌باشد، چرا که به طور متوسط سالانه 15 درصد رشد طی 22 سال داشته است. امروزه T. Rowe Price Group یکی از بزرگترین شرکت‌های خدمات مالی در جهان است.

فیلیپ فیشر (Philip Fisher) همچنین در زمینه سرمایه گذاری رشد شخصیتی قابل توجه است. وی سبک سرمایه گذاری رشد خود را در کتاب سهام معمولی با سودهای غیرمعمول (Common Stocks and Uncommon Profits) در سال 1958 به چاپ رساند. او با تأکید بر اهمیت تجزیه و تحلیل، به ویژه از طریق شبکه‌سازی و خِرد جمعی، امروزه یکی از محبوب‌ترین مولفان سرمایه گذاری در رشد است.

سرمایه گذار رشد کیست

سرمایه گذاری رشد نوعی استراتژی سرمایه گذاری است که بر افزایش ارزش دارایی‌های مالی شخص تمرکز دارد، به عنوان مثال افزایش سرمایه به جای درآمد سالانه یا سود سهام.

فردی که سرمایه گذاری در رشد را انجام می‌دهد، به عنوان سرمایه گذار رشد شناخته می‌شود. او به دنبال شرکت‌هایی می‌رود که دارای پتانسیل رشد امیدوارکننده‌ای هستند، حتی اگر قیمت سهام آنها از نظر نسبت سود نقدی هر سهم به قیمت بازار بالا باشد.

سرمایه گذار رشد به دنبال شرکت‌هایی است که به جای استفاده از سهام برای پرداخت سود سهامداران، سهام خود را در پروژه های خرید یا توسعه پروژه‌های دیگر سرمایه گذاری کنند.

نکات کلیدی در سرمایه گذاری مبتنی بر رشد

اگر بخواهیم این نوع از سرمایه گذاری را در چند سطر توضیح دهیم، می‌توانیم به جمع‌بندی زیر دست‌ یابیم:

• به طور کلی سرمایه گذاری رشد (Growth Investing) به راهبرد کلی خرید سهام در بازار بورس اختصاص دارد. در این زمینه، سرمایه گذاران سهام شرکتی را خریداری می‌کنند که انتظار پیشرفت و رشد خوبی را از آن در آینده نه چندان دور دارند.
• افراد دخیل در سرمایه گذاری بر مبنای رشد، شرکت‌های نوپا و جوان را برای سرمایه گذاری هدف قرار می‌دهند چرا که شانس بیشتری برای توسعه و پیشرفت در زمینه تخصصی خود دارند. از این‌رو با خرید سهام آنها با قیمت‌های پایین انتظار دارند تا بهای سهام خود افزایش یابد.
• 5 عامل اصلی درسرمایه گذاری رشد بسیار مهم هستند: 1- تاریخچه شرکت 2- آینده درآمدزایی کسب و کار 3- حاشیه سود 4- بازدهی سهام شرکت و 5- نحوه بازدهی قیمت هر سهم.
• و در پایان، سرمایه گذاری بر مبنای رشد به معنی انتظار داشتن افزایش دارایی از طریق افزایش ارزش سرمایه اصلی در دراز مدت و یا کوتاه مدت است.

چه شرکت‌هایی برای سرمایه گذاری بهتر هستند

از آنجایی که این نوع از سرمایه گذاری با ریسک‌پذیری نسبتا بالاتری همراه است، یک فرمول قطعی برای ارزیابی سود دهی صد درصدی وجود ندارد، به معنا که سرمایه‌گذار نمی‌تواند با قاطعیت به رشد حتمی یک شرکت نوپا حساب باز کند.

سرمایه گذاری رشد به قدرت تشخیص و تفسیر عقلانی بسیار بالایی نیاز دارد که باید در آن واحد از نقطه نظرات و دیدگاه‌های افراد متخصص نیز استفاده کرد و همچنین بدون تکیه کامل به آنها به یک جمع‌بندی و قضاوت نهایی رسید. استفاده از تاریخچه عملکرد شرکت در گذشته و همچنین شرایط حال حاضر آن، در نهایت با تجزیه و تحلیل بازار و شرایط مالی شرکت، می‌تواند به سرمایه گذار یک شمای کلی از ارزش خرید یک شرکت را بدهد.

اما همیشه 5 عامل کلیدی در انتخاب شرکت‌هایی با پتانسیل افزایش ارزش سرمایه دخیل هستند که به هر پنج مورد در ادامه خواهیم پرداخت:

عامل اول: گذشته درخشان شرکت

شرکت‌ها مادامی که به بازار سهام وارد می‌شوند بایستی از تاریخچه عملکرد خود که حاوی گزارشات درآمدی آنها طی 5 تا ده سال گذشته است، ارائه دهند. اهمیت این موضوع در آن است که اگر شرکت‌ها گذشته‌ای بسیار شفاف و روبه جلویی داشته باشند، انتظار می‌رود که آنها همچنان به رشد ثابت خود ادامه دهند. همچنین حداقل سود به ازای هر سهم به اندازه شرکت بستگی دارد.

برای مثال در شرکت‌هایی که سرمایه آنها بیش از چهار میلیارد دلار باشد باید به دنبال کسب حداقل 5 درصد سود باشید. همچنین برای شرکت‌هایی که سرمایه آنها کمتر از چهار میلیارد و بیش از 400 میلیون دلار باشد، 7 درصد و در شرکت‌هایی با سرمایه کمتر از 400 میلیون دلار به دنبال کسب سود دوازده درصدی باشد.

عامل دوم: روند رو به رشد در درآمدزایی

یکی دیگر از شاخص‌هایی که می‌تواند در سرمایه گذاری رشد بسیار هائز اهمیت باشد، بیانیه‌های عمومی شرکت‌ها در خصوص میزان سود دهی آنها در یک بازه زمانی (یک فصل) است. سرمایه گذارانی که بر مبنای رشد فعالیت می‌کنند، به دنبال این اعلان‌ها هستند که در تاریخ مشخصی در طول فصل مورد نظر تهیه می‌شوند و معمولا تحلیل‌های مرتبط با سهام و میزان سود دهی تخمینی نیز با آنها منتشر خواهند شد.

آمارهای تخمینی، نقش اساسی جهت تعیین شرکت مورد نظرِ سرمایه گذاران بر مبنای رشد را ایفا می‌کنند، چرا که بدون هیچ سانسوری به رشد شرکت و میانگین افزایش ارزش صنعت می‌پردازند.

عامل سوم: حاشیه سودی که دیگر در حاشیه نیست

به طور خلاصه حاشیه سود بر اساس فرمول مقدار سود پس از کسر مالیات تقسیم بر فروش خالص، محاصبه می‌شود. عدد به دست آمده، از این جهت بسیار پراهمیت است که ممکن است شرکتی با توجه به رشد عالی در میزان فروش، درآمد کمتری را از آن خود کرده باشد.

اگر حاشیه سود حرکت نزولی پیش بگیرد، به آن معنا است که مدیران شرکت به درستی نتوانسته‌اند هزینه‌های اضافه خود را کاهش دهند و بر میزان درآمد خود بیافزایند. در سرمایه گذاری رشد شرکت‌هایی که توانسته باشند از متوسط حاشیه سود 5 ساله خود پیشی بگیرند و از رقبای حاضر در صنعت نیز جلو بزنند، بسیار با ارزش و جذاب خواهند بود.

عامل چهارم: سودآوری هر سهم

بازده حقوق صاحبان سهم که به آن ROE نیز گفته می‌شود (Return on Equity)، میزان کارایی یک شرکت در خلق سود خالص برای سهام‌داران را بازگو می‌کند. این رقم از فرمولِ مجموع درآمد حاصل از سود سهام تقسیم بر سهام سهام‌داران بدست می‌آید.

به زبان ساده‌تر هرگاه بازدهی سود (ROE) شرکتی ثابت و یا افزایشی باشد، نشان از مدیریت عالی آن شرکت در تولید سود از سرمایه سهام‌داران دارد. توجه به عامل چهارم نیز می‌تواند در سرمایه گذاری رشد برای افراد تازه‌کار و حتی خبره بسیار کلیدی باشد.

عامل پنجم: کارکرد قوی سهام

توجه داشته باشید که هرگاه ارزش سهام شرکتی طی 5 سال دو برابر نشود، سهام شرکت در دسته ارزشمندها و حتی دسته رو به رشدها نیز قرار نخواهد گرفت. با این تفاسیر اگر رشد سهام شرکت ده درصد در نظر گرفته شود، سهام طی 7 سال دو برابر خواهد شد.

پس برای رسیدن به ارزش دو برابری سهام در طی 5 سال، نرخ رشد باید درحدود 15 درصد قرار گیرد.  شرکت‌های نوپایی هستند که حتی در همان سال‌های اولیه به این حد از رشد رسیده‌اند، پس پیدا کردن چنین شرکت‌هایی در بازار آشفته امروزی آنچانان هم سخت نمی‌تواند باشد.

سرمایه گذاری رشد در مقابل سرمایه گذاری ارزشی

سرمایه گذاری رشد با "سرمایه گذاری ارزش" در تضاد است؛ سرمایه گذاری ارزش استراتژی است که در آن سرمایه گذار تنها به دنبال سهام خود است و کمتر از ارزش آن سود می‌کند. میلیاردر آمریکایی وارن بافت (Warren Buffett)، مسلماً موفق‌ترین سرمایه گذار قرن 20، معتقد است که مفاهیم رشد و سرمایه گذاری در ارزش اساساً یکسان هستند.

سرمایه گذاران در ارزش به دنبال "سهام ارزشی" هستند که کمتر از ارزش ذاتی یا نقدی خود معامله کنند، در حالی که سرمایه گذاران رشد - اگرچه ارزش اساسی یک شرکت را در نظر می‌گیرند - اما تمایل دارند که شاخص‌های استاندارد را که ممکن است ارزش سهام را بیش از حد نشان دهند، نادیده بگیرند. با این وجود سرمایه گذاری ارزشی نیز نوع دیگری از استراتژی‌های کارآمد برای دستیابی به افزایش سرمایه است.

تفاوت‌های این دو نوع سرمایه گذاری

افراد دخیل در بازار سهام، این دو نوع سرمایه گذاری را نقطه متقابل یکدیگر می‌دانند. به این صورت که سرمایه گذارانی که بر مبنای ارزش سهام شرکت‌ها عمل می‌کنند، در جستجوی سهامی هستند که در بازار به نرخی پایین‌تر از ارزش واقعی خود داد و ستد می‌شوند. در حالی که افراد، در سرمایه گذاری رشد با توجه به ریسک‌پذیری بالاتر تمایل به خرید سهام‌هایی را دارند که در بازار به نرخ بیشتری از ارزش واقعی خود مبادله شده باشند.

با توضیحات آمده می‌توان بار دیگر این دو نوع سرمایه‌گذاری را به طریق دیگری بازگو کرد؛ سرمایه گذاری بر مبنای ارزش (Value Investiong) با خریدن سهامی که به بهایی کمتر از ارزش واقعی فروخته می‌شوند دلالت می‌کند و از جهتی سرمایه گذاری رشد (Growth Investing) به روی پتانسیل آینده شرکت تمرکز داد و کمتر متوجه (اگر نگوییم هیج توجهی) شاخص‌ها و ارزش فعلی سهام شرکت است.

معایب سرمایه گذاری رشد در بازارهای بورس

سرمایه گذاری در بورس هدفی به جز افزایش دارایی در دراز مدت و یا کوتاه مدت نیست. اما با همه این گفته‌ها، این بازار نیز مانند بازارهای دیگر دچار اختلالات زیاد و غیرقابل پیش‌بینی خواهد شد که ذکر چند نمونه از آنها در ادامه خالی از لطف نیست:

• درگیری‌های سیاسی بین‌المللی و حتی داخلی می‌تواند روند بازار بورس را به کلی تغییر دهد. اتفاقاتی مانند ترور یک شخصیت سیاسی، انتخابات و سخنرانی سیاسیون خیلی راحت می‌تواند تمامیِ معادلات افراد درگیر در بازار بورس را بر هم بزند.
• درگیر کردن حجمه زیادی از سرمایه در بازار بورسی که نرخ ارز آن کشور بسیار پرتلاطم است، می‌تواند خطرناک باشد. با اندک افتی در ارزش ارز، اختلالات بزرگی در روند شرکت‌ها پیش خواهد آمد که از این‌جهت، متضرر شدگان اصلی این امر، سهام‌داران آن شرکت‌ها خواهند بود. مادامی که شرکت نتواند به سودهی بیشتری دست‌یابد، ارزش سهام آن نیز طبیعتا افت خواهد کرد.
• در سرمایه گذاری مبتنی بر رشد خطرپذیری جز جدانشدنی این نوع از سرمایه گذاری است، پس با وارد شدن به این عرصه بایستی از صبر و حوصله زیادی برخوردار باشید. ممکن است با فروش زودهنگام سهام خریداری شده، از سود دهی طولانی مدت شرکت غافل بمانید.

صندوق‌ سرمایه گذاری چیست؟

با ظهور صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک کار برای افراد مبتدی که قصد قدم گذاشتن در بازار بورس را دارند بسیار راحت‌تر شده است. این گونه صندوق‌ها به عنوان یک رابط مالی، سرمایه افراد غیرحرفه‌ای را از حالت مستقیم به حالت غیرمستقیم تبدیدل می‌کنند، از این‌رو سرمایه عظیمی را وارد بازار بورس می‌کنند و همچنین به افراد نابلد امکان استفاده از ویژگی‌های سرمایه گذاری در بورس را (که افزایش دارایی باشد) می‌دهند.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری با توجه به زیرساختی که دارند و همچنین بهره‌بردن از متخصصین امر سرمایه‌گذاری، تلاش می‌کنند بازار را برای همگان جذاب‌تر کرده و فرصت‌های زیادی را با ریسک کمتر برای سرمایه‌گذاران نوپا فراهم کنند. از دیگر مزایای صندوق‌های سرمایه‌گذاری، تنوع آنها متناسب با نیازهای گوناگون سرمایه‌داران است. در جمهوری اسلامی ایران بیش از 180 صندوق سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه فعالیت می‌کنند که از بین آنها به مهمترین‌هایشان اشاره می‌کنیم:

• صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت
• صندوق سرمایه‌گذاری در سهام
• صندوق سرمایه‌گذاری مختلط
• صندوق سرمایه‌گذاری شاخصی

سخن پایانی

در این مطلب به تعریف سرمایه گذاری رشد و مزایا و معایب آن در دنیای پرتلاطم بورس پرداختیم. همچنین با مقایسه کردن آن با سرمایه گذاری مبتنی بر ارزش دریافتیم که این نوع از سرمایه گذاری نسبت به انواع دیگر افراد ریسک پذیری را می‌طلبد که برای افزایش ارزش دارایی خود حاضرند چنین خطری را بپذیرند.

همچنین دریافتیم که چه فاکتورهایی را باید در این نوع سرمایه‌گذاری رعایت کرد تا با کمترین زیان بتوان از پتانسیل بازار بورس به نحو احسنت استفاده کرد. در پایان به ارائه تعریفی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری پرداختیم که کم بی‌ربط به سرمایه گذاری رشد نیستند و افراد مبتدیی را که می‌خواهند به بازار بورس وارد شوند، راهنمایی می‌کنند.