مارجین در امور مالی چه معنایی دارد؟
واژه مارجین (Margin) در زبان انگلیسی به‌معنای "حاشیه" است؛ و منظور از "حاشیه" در بازارهای مالی، "ایجاد حاشیه ایمن مالی برای کارگزار" است. از سوی دیگر اصطلاح مارجین در امور مالی به‌معنای مبلغ وثیقه‌ای است که یک سرمایه‌گذار به کارگزاری یا صرافی خود واریز می‌کند، تا ضرر احتمالی و ریسک معاملاتی را که به شیوه اعتباری انجام می‌دهد، برای کارگزاری پوشش دهد. مارجین تریدینگ در معنای کلی، استفاده از ظرفیت اعتباری است که مارجین برای یک سرمایه‌گذار یا تریدر ایجاد کرده است.
خرید با شیوه مارجین
مارجین به پرداخت اولیه‌ای می‌گویند که در مقابل یک دارایی به کارگزار پرداخت می‌شود. در این شیوه معاملاتی، سرمایه‌گذار از اوراق بهادار قابل قبول در حساب کارگزاری خود به عنوان وثیقه و عامل اعتبار استفاده می‌کند.
اصطلاحاتی چون مارجین کردن (To Margin) یا خرید با شیوه مارجین (Buying on Margin) به این نوع از خرید اعتباری در بازارها اشاره دارد. در بازار اوراق بهادار این نوع از خرید به معنی استفاده از پول قرض گرفته شده از کارگزار برای خرید اوراق بهادار است.
برای خرید با شیوه مارجین باید حساب مارجین داشته باشید، نه یک حساب کارگزاری استاندارد. حساب مارجین، یک نوع حساب کارگزاری است که در آن کارگزار برای خرید اوراق بهادار بیشتر از آن‌چه معامله‌گر می‌تواند با موجودی حساب خود خریداری کند، به معامله‌گر یا سرمایه‌گذار پول قرض می‌دهد، یا برای او اعتبار در نظر می‌گیرد.
شباهت کلیدی مارجین و وام بهره‌دار
استفاده از روش مارجین تریدینگ (Margin Trading) یا معاملات مارجین در خرید هر نوع از اوراق بهادار، مانند استفاده از پول نقد یا اوراق بهادار موجود در حساب شما به‌عنوان وثیقه برای دریافت وام است. وام‌های وثیقه‌دار همگی دارای نرخ‌های بهره دوره‌ای هستند که باید پرداخت شوند.
در روش مارجین هم سرمایه‌گذار یا از پول قرض گرفته شده یا روش لِوریج (اهرم) استفاده می‌کند؛ در روش لوریج می‌توانید با درصد اندکی از مبلغ مورد نیاز برای خرید خود، خرید را انجام دهید؛ بنابراین اگر سود کنید، سودی بیشتر و اگر ضرر کنید، ضرری بیشتر در انتظار شما خواهد بود. به‌همین دلیل، مارجین تریدینگ فقط در این موارد پیشنهاد می‌شود:
- داشتن شناخت کافی از بازار
- درصد احتمال بسیار در سوددهی معامله بعد از خرید
- توسط حرفه‌ای‌ها انجام شود، نه افراد مبتدی
- میزان بازده بیشتر از هزینه‌های لوریج پیش‌بینی شود
- در معاملات کوتاه‌مدت استفاده شود؛ زیرا هزینه‌های این معاملات در طول زمان، افزایش می‌یابد
- با تمام دارایی خود وارد معامله اهرم و شیوه مارجین تریدینگ نشوید
مارجین تریدینگ در بازار ارزهای دیجیتال
مارجین تریدینگ یا معامله مارجین در بازار ارزهای دیجیتال، یکی از روش‌های خرید انواع ارز دیجیتال است که بخش اعظمی از سرمایه خرید، توسط شخص ثالث، یعنی صرافی تامین می‌شود. به عبارتی صرافی در این شیوه در حال انجام فعالیتی کارگزارانه است. در مقایسه با روش‌های معمول خرید ارز دیجیتال، روش معامله مارجین، با استفاده از اهرم‌ها شرایط دسترسی به سود و ضرر بیشتر را برای معامله‌گران فراهم می‌کند.
معامله مارجین با روش فروش استقراضی
فروش استقراضی (Shorting) یا روش معاملات آتی نوعی از روش‌های خرید ارز در بازار ارزهای دیجیتال است. در این روش، شما بر روی احتمال پایین آمدن قیمت یک ارز، برمبنای روش‌های تحلیل تکنیکال یا تحلیل بنیادی، ریسک می‌کنید.
این یعنی مقدار مشخصی از یک ارز دیجیتال را بدون پرداخت پول آن، و مبتنی‌بر میزان اعتباری که حساب مارجین برای شما فراهم کرده است، دریافت می‌کنید. سپس صبر می‌کنید تا قیمت آن ارز پایین بیاید. در این زمان، دوباره آن را می‌خرید، بدهی خود را به صرافی پرداخت می‌کنید و سود را برای خود نگه می‌دارید.
مزیت فروش استقراضی
اکثر معامله‌گران منتظر فرصتی برای پایین آمدن قیمت ارزهای دیجیتال، خرید آنها و سپس فروش آن ارزها در زمان افزایش قیمت هستند. بنابراین در دوران افت قیمت، فرصت چندانی برای معامله نخواهند داشت. فروش استقراضی این مزیت را دارد که معامله‌گران می‌توانند، دوران افت قیمت‌ها را نیز همچون فرصتی طلایی برای معامله ببینند و در این دوران هم درآمد کسب کنند.
مثالی برای روش فروش استقراضی
تصور کنید در دوران افت کلی قیمت رمز ارزها هستیم. برای مثال امروز قیمت رمز ارز بیت‌کوین 36000 دلار است. از صرافی خود با استفاده از روش مارجین تریدینگ و اعتبار حساب مارجین خود، یک بیت‌کوین قرض نمی‌گیریم و آن را به همین قیمت می‌فروشیم. حالا 36000 دلار پول داریم و یک بیت‌کوین هم به صرافی بدهکاریم.
روز بعد یا ساعاتی بعد، قیمت بیت‌کوین به 35000 هزار دلار می‌رسد. در این شرایط، یک بیت‌کوین به قیمت 35000 دلار می‌خریم و آن را به‌جای بدهی خود به صرافی برمی‌گردانیم. بنابراین 1000 دلار برای ما باقی می‌ماند که همان سود حاصل از مارجین تریدینگ در روش فروش استقراضی است.
معامله مارجین با روش استفاده از اهرم
اهرم یا لوریج (Leverage) ابزاری است که کارگزاران بازار فارکس یا صرافی‌های بازار ارزهای دیجیتال در اختیار معامله‌گران قرار می‌دهند تا آنها بتوانند مقادیر بیشتری از ارز یا سهام را با مقدار کمتری وجه در حساب خود خریداری کنند.
اهرم‌ها همیشه دارای ضریب هستند و ضریب، بستگی به مقدار وجه وثیقه یا مارجین در حساب مارجین شما و نیز میزان اعتماد صرافی یا کارگزاری به شما دارد. برای مثال اگر اهرم برای شما دارای ضریب یک به صد (1:100) باشد، برای انجام معامله‌ای هزار دلاری، فقط نیاز به پرداخت 100 دلار پول نقد دارید؛ و اگر ضریب اهرم برای حساب مارجین شما، یک به دویست (1:200) باشد، برای انجام معامله‌ای دوهزار دلاری، باز هم فقط 100 دلار پول نقد می‌پردازید.
نام دیگر مارجین تریدینگ با روش خرید توسط اهرم، لانگ (Long) یا خرید با اهرم است. بنابراین با استفاده از روش و ابزار اهرم می‌توانید چندین برابر موجودی خود از صرافی، پول قرض بگیرید و با این پول، معامله انجام دهید.
تفاوت مهم روش اهرم و روش فروش استقراضی
در روش فروش استقراضی شما در حال بررسی بازار هستید تا در زمانی که تصور می‌کنید، روند کاهش قیمت‌ها ادامه خواهد داشت، بتوانید از این شرایط به نفع خود استفاده کنید. اما روش استفاده از اهرم، مربوط به زمانی است که شما ادامه روند افزایش قیمت یک ارز دیجیتال را پیش‌بینی می‌کنید و می‌خواهید در چنین شرایطی با سرمایه‌ای کم، به سود بالایی دست پیدا کنید. هرچند اگر ضرر کنید هم، ضرر شما بیشتر خواهد بود.
مرور اصطلاحات در استفاده از ابزار اهرم
مارجین همان سرمایه اولیه یا وثیقه شما در روش مارجین تردینگ است. این سرمایه در حسابی به نام حساب مارجین نگهداری می‌شود. در صورتی که در معامله مارجین، ضرر کنید و میزان ضرر، بیشتر از پولی باشد که می‌پردازید، باقی آن، از وثیقه یا مارجین توسط صرافی کم می‌شود. زیرا این ضرر، برای صرافی بوده است و شما با وامی که از صرافی گرفته‌اید در حال معامله بوده‌اید.
در روش اهرم، صرافی، وثیقه یا سرمایه اولیه یا مارجین شما را گرو برمی‌دارد و براساس ضریب اهرم، چند برابر آن سرمایه، به شما وام می‌دهد تا بتوانید معامله‌ای بزرگ‌تر انجام دهید. معامله بزرگ‌تر در اینجا به‌معنای خرید مقدار بیشتری از یک یا چند ارز دیجیتال است و در صورت بالارفتن قیمت، سود شما نیز، به‌همین نسبت، بیشتر خواهد بود.
مثالی برای معامله مارجین با استفاده از اهرم
تصور کنید می‌خواهیم از همان 1000 دلاری که در معامله فروش استقراضی در مثال قبل، سود کرده بودیم، این‌بار برای یک معامله اهرمی استفاده کنیم. اگر ضریب اهرم یک به پنجاه (1:50) باشد، صرافی به ما اجازه انجام معامله‌ای 50 هزار دلاری می‌دهد. فرض کنیم از این مقدار اعتبار برای خرید یک ارز دیجیتال مانند اتریوم استفاده کرده‌ایم.
با هر یک درصد افزایش قیمت اتریوم در این حالت، میزان سود ما 500 دلار است؛ ولی اگر فقط با همان هزار دلار در یک معامله معمولی شرکت کرده بودیم، با هر یک درصد افزایش قیمت اتریوم، میزان سود ما، فقط 10 دلار بود. همچنین در نظر داشته باشید اگر پیش‌بینی ما درست از آب در نیاید و روند قیمت، کاهشی شود، میزان ضرر ما نیز به همین صورت، 50 برابر است!
مزایای مارجین تریدینگ در بازار ارزهای دیجیتال
بازار ارزهای دیجیتال، دریایی از فرصت‌های معاملاتی گوناگون است. ارزهای دیجیتال در زمره دارایی‌هایی هستند که می‌توانند سودهای کلانی را برای معامله‌گران ایجاد کنند. همین مساله باعث شده است، روش مارجین تریدینگ در بین معامله‌گران نیمه‌حرفه‌ای و حرفه‌ای طرفداران بسیاری داشته باشد.
در واقع معاملات مارجین، فرصت‌های خلق می‌کنند که در حالت عادی یا وجود ندارند (مانند: روش فروش استقراضی) یا در چنین مقیاسی نیستند (در روش معامله اهرمی). در ادامه برخی از مزایای روش معامله مارجین را با هم مرور می‌کنیم.
سودآوری در بازارهای خنثی
به‌طور معمول بسیاری از معامله‌گران در دو شرایط متفاوت بازار، کمتر دست به معامله می‌زنند. یکی از این حالت‌ها، دوران نوسانات شدید بازار است که روند قیمت‌ها چندان برمبنای الگوهای تحلیل تکنیکال پیش نمی‌رود و به قول معروف، با بازاری غیر قابل پیش‌بینی روبه‌رو هستیم. حالت دوم، ایجاد شرایطی خنثی در بازار است.
منظور از بازار خنثی، بازاری است که بدون نوسان است یا دقیق‌تر بگوییم، روند قیمت‌ها دارای کمترین دامنه تغییرات در یک جهت است. ایجاد شرایط خنثی در بازار ارزهای دیجیتال، گاهی زمانی بلند به طول می‌انجامد. این درحالی است که با استفاده از مارجین تریدینگ از همان میزان تغییر قیمت چه در روند کاهشی و چه در روند افزایشی می‌توانید سودآوری ایجاد کنید.
این مساله به ویژه در شرایط افزایش اندک قیمت در معامله اهرمی باعث ایجاد سود قابل توجه می‌شود؛ زیرا شما با افزایش حجم معامله با سرمایه اندک می‌توانید میزان بسیار بیشتری شود ببرید و این میزان سود بستگی به ضریب اهرم دارد.
سودآوری در بازارهای صعودی و نزولی
همانطور که پیشتر گفتیم، معامله‌گران عموما در پی فرصت‌های معاملاتی هستند که در آنها قیمت یک ارز دیجیتال تا مقدار قابل توجهی کاهش یابد؛ سپس اقدام به خرید رمز ارز مورد نظر می‌کنند، تا بعد از افزایش قابل توجه قیمت آن، بتوانند آن را بفروشند.
شیوه فروش استقراضی یا معاملات آتی بازار در مارجین تریدینگ این امکان را در اختیار معامله‌گران قرار می‌دهد که از نوسانات بازار در زمان سیر نزولی نیز کسب درآمد کنند. برای این کار کافی است در زمان حرکات صعودی شدید قیمت، دست نگه داریم و وقتی نزول قیمت آغاز شد، با اعتبار حساب مارجین، ارز دیجیتال مورد نظر خود را از صرافی دریافت کنیم و بفروشیم و بعد از نزول بیشتر قیمت، دوباره همان ارز را بخریم و بدهی خود را پرداخت کنیم و کسب شود کنیم.
تقویت سود با استفاده از راهبردهای موفق
اگر تکنیک یا راهبرد موفقی در معاملات ارزی یافته‌اید که تجربه آن عموما با موفقیت همراه بوده است، می‌توانید با استفاده از معامله اهرمی میزان سودآوری ناشی از استفاده آن راهبرد را مبتنی‌بر ضریب اهرم، چندین برابر کنید. بنابراین اگر تکنیک موفق شما بتواند فقط میزان 10 دلار سود در روز را برای شما تضمین کند، با ضریب یک به پنجاه می‌توانید این سود را به 500 دلار در روز برسانید.
سودآوری در معاملات مومنتوم
معاملات مومنتوم (Momentum Trades) مبتنی‌بر استراتژی مومنتوم هستند. این استراتژی با محاسبه میزان شتاب تغییر قیمت رمز ارزها کار می‌کند. بنابراین وقتی شتاب یا نرخ تغییر قیمت یک رمز ارز به حد بالایی می‌رسد، این احتمال که روند تغییر قیمت در همان جهت ادامه یابد، افزایش می‌یابد.
در واقع روند تغییر قیمت در یک جهت، همیشه دارای یک نقطه شکست یا بازگشت است؛ اما استراتژی مومنتوم به ما کمک می‌کند پیش‌بینی کنیم، جهت صعودی یا نزولی تغییر قیمت، به احتمال قوی تا چه زمانی ادامه پیدا خواهد کرد. اگر این استراتژی را یک راهبرد موفق بدانید و در استفاده از آن تجربه کافی داشته باشید، می‌توانید از آن در هر دو روش معاملات مارجین استفاده کنید و میزان سود خود را در هر دو جهت تقویت کنید.
ریسک ضرر بیشتر در معاملات مارجین
استفاده از فرصت‌های گوناگون معاملاتی در بازار ارزهای دیجیتال را نمی‌توان با شانس مرتبط ساخت، زیرا در این صورت حتی در صورت سودآوری کوتاه‌مدت مبتنی‌بر شانس یا راهنمایی‌های غیر قابل اطمینان، ممکن است با ضررهای قابل توجهی روبرو شویم. بنابراین بسیار اهمیت دارد که با دانش و تجربه کافی و شناخت روش‌های تحلیل تکنیکال و بنیادی به شکار فرصت‌ها برویم.
اهمیت این آگاهی و تجربه در روش مارجین تریدینگ، چند برابر می‌شود؛ زیرا همانطور که میزان سود ما می‌تواند چند برابر باشد، میزان ضرر ما نیز می‌تواند چند برابر باشد. از طرف دیگر همانطور که پیشتر به شباهت معامله اهرم با وام بهره‌دار اشاره کردیم، اگرچه شما به ظاهر با پول کمی در یک معامله بزرگ شرکت می‌کنید، اما پولی که به شما وام داده می‌شود، کارمزد دارد. بنابراین شما در شرایطی باید سراغ معامله مارجین بروید که بدانید سود شما از میزان کارمزدها بیشتر است.
مدیریت ریسک در معاملات مارجین
معاملات مارجین می‌توانند معاملاتی دارای سودهای کلان یا ضررهای کلان باشند. برای به حداقل رساندن ریسک این معاملات، تکنیک‌ها و نکاتی وجود دارد که باید آنها مدنظر قرار بدهید. برخی از این نکات و راهبردها را با هم مرور می‌کنیم.
درک صحیح از توافق‌نامه
همانطور که در معرفی صرافی‌های ارائه دهنده خدمات معاملات مارجین دیدیم، هریک از آنها خدمات متفاوتی را ارائه می‌دهند. این تفاوت در خدمات می‌تواند از تفاوت در ضریب‌های معاملات اهرمی تا شیوه‌های معاملات مارجین و میزان کارمزد باشد. به‌همین دلیل بسیار اهمیت دارد که از جزئیات توافق‌نامه خود با صرافی آگاه باشید؛ زیرا حتی دو معامله مارجین در یک صرافی نیز می‌توانند شرایط مختلفی داشته باشند.
تنظیم حد ضرر
حد ضرر یا استاپ لاس به‌معنای تنظیم مقدار ضرر معامله از قبل است. برای درک ضرورت تنظیم حد ضرر بهتر است ابتدا با مفهوم لیکوئید شدن آشنا باشید. لیکوئید شدن همان باختن تمام سرمایه حساب مارجین است. اگر در معاملات خود به سود مورد نظر نرسید و حد ضرر هم تعیین نکرده باشید، به‌تدریج، کارگزار شما ضرر را از حساب مارجین شما کم می‌کند و در نهایت، سرمایه شما به صفر می‌رسد و حساب شما بسته می‌شود. به این وضعیت لیکوئید شدن می‌گویند.
برای اجتناب از وضعیت لیکوئید شدن می‌توانید حد ضرر معامله را از قبل تعیین کنید تا اگر قیمت ارز دیجیتال، بالا نرفت و نتوانستید سود کنید، پیش از پایین آمدن قیمت از یک حد مشخص، معامله را ببندید و از ایجاد ضررهای کلان پیش‌گیری کنید.
چشم‌انداز آینده مارجین تریدینگ
در گذشته تمامی معاملات در بازارهای مالی از نوع مبادلات ابتدایی یا معمولی بودند؛ بعد از طراحی امکان معاملات مارجین، این نوع از معاملات در تمامی بازارهای مالی از جمله بازار سهام، جفت ارزها و ارزهای دیجیتال راه یافتند و هواداران بسیاری پیدا کردند.
درک معاملات مارجین در ابتدا برای معامله‌گران سخت بود و این امر باعث ضررهایی کلان می‌شد؛ اما با درک بیشتر معامله‌گران و ایجاد امکانات بیشتر از سوی پلتفرم‌ها، امکانات مدیریت ریسک این نوع از ترید نیز افزایش یافته است و معامله‌گران می‌توانند با امنیت بیشتری معاملات مارجین انجام دهند. به‌همین دلیل حجم این معاملات همواره در حال افزایش است و این روند صعودی ادامه‌دار خواهد بود.
